Boomerang Çalışanlar: Eski Çalışanı Geri Almak Doğru mu?

Boomerang Çalışan Nedir?

Boomerang çalışan nedir sorusuna yanıt vermek gerekirse; bir şirketten ayrıldıktan sonra belirli bir süre geçtikten sonra aynı şirkete geri dönen çalışanlara verilen addır. Tıpkı fırlatıldıktan sonra geri dönen bumerang gibi, bu çalışanlar da kariyer yolculuklarında farklı deneyimler edindikten sonra eski işverenlerine geri dönerler.

Boomerang Çalışan Türleri:

• Kısa Süreli Ayrılanlar: 1-2 yıl içinde geri dönenler
• Orta Vadeli Ayrılanlar: 2-5 yıl sonra geri dönenler
• Uzun Vadeli Ayrılanlar: 5+ yıl sonra geri dönenler

Rehiring olarak da bilinen bu uygulama, özellikle teknoloji, danışmanlık ve finans sektörlerinde yaygınlaşmaktadır. Çalışan geri dönüşü, hem işveren hem de çalışan için farklı avantajlar ve dezavantajlar içerir.

İstatistikler:

• LinkedIn verilerine göre, 2021’de boomerang çalışan oranı %4.5’e yükseldi
• Şirketlerin %40’ı boomerang çalışan almaya açık olduklarını belirtiyor
• Eski çalışanı tekrar işe almak, yeni işe alıma göre %50 daha hızlı olabiliyor

Boomerang Çalışanlar Neden Geri Döner?

Ayrılan çalışan geri gelir mi sorusu, birçok faktöre bağlıdır. İşten ayrılan çalışanların geri dönme nedenleri çeşitlidir:

Çalışan Tarafındaki Nedenler:

• Yeni İşte Hayal Kırıklığı: “Çimen karşı tarafta daha yeşil” sendromu. Yeni iş beklentileri karşılamadığında eski şirket cazip hale gelir.
• Şirket Kültürü Özlemi: Eski şirketin çalışma ortamı, değerleri ve kültürü yeni işte bulunamaz.
• İlişkiler ve Bağlar: Eski ekip arkadaşları ve yöneticilerle kurulan güçlü bağlar.
• İş-Yaşam Dengesi: Yeni işte daha uzun çalışma saatleri veya daha fazla stres.
• Kariyer Gelişimi: Eski şirkette daha iyi kariyer fırsatları sunulması.
• Finansal Sebepler: Maaş, yan haklar ve ikramiyeler konusunda daha iyi teklif.
• Lokasyon: Uzaktan çalışma veya ofis konumu avantajları.

İşveren Tarafındaki Nedenler:

• Bilinen ve Güvenilir Yetenek: Performansı daha önce test edilmiş birini işe almak.
• Uyum Süresinin Kısa Olması: Şirket kültürünü ve süreçlerini zaten biliyor.
• Yeni Beceriler: Başka şirketlerde edindiği deneyim ve becerilerle geri dönüyor.
• İşe Alım Maliyetinden Tasarruf: Yeni işe alıma göre daha ekonomik.

Eski çalışanı tekrar işe almak, her iki taraf için de bir “ikinci şans” anlamına gelir.

Eski Çalışanı Geri Almanın Avantajları

Eski çalışan geri almak avantajları, birçok şirketin bu trende yönelmesinin temel nedenleridir:

1. Uyum Sürecinin Kısalığı

Boomerang çalışanlar şirket kültürünü, süreçleri, sistemleri ve ekibi zaten tanıyor. Bu, onboarding süresini %50-70 oranında kısaltabilir. Yeni bir çalışanın 3-6 ay süren uyum süresi, boomerang çalışanda 2-4 haftaya düşebilir.

2. Bilinen Performans ve Güvenilirlik

Çalışanın geçmiş performansı, çalışma tarzı, güçlü ve zayıf yönleri zaten bilinir. İşe alım riskini minimize eder. “Paket içinde ne var” sorusuna yanıt zaten mevcut.

3. Maliyet Tasarrufu

Çalışan geri dönüşü, işe alım maliyetlerini önemli ölçüde azaltır:

• Daha az ilan maliyeti
• Kısa mülakat süreci
• Azaltılmış onboarding masrafları
• Daha hızlı verimlilik

4. Yeni Perspektif ve Beceriler

Boomerang employee, diğer şirketlerde edindiği yeni beceriler, bilgiler ve bakış açılarıyla geri döner. Bu, şirkete taze kan ve yeni fikirler getirir.

5. Şirket Sadakati ve Bağlılığı

Geri dönen çalışanlar genellikle daha yüksek çalışan sadakati gösterir. Başka alternatifleri denedikten sonra şirketi tercih ettikleri için daha minnettardır ve bağlıdır.

6. Pozitif İşveren Markası

Eski çalışanları geri alan şirketler, “çalışanlarına değer veren, gelişime açık” imajı çizer. Bu, employer branding açısından güçlü bir mesajdır.

7. Alumni Network’ün Gücü

Kurumsal alumni programı oluşturmak, eski çalışanları şirket savunucuları haline getirir. Geri dönmeyen eski çalışanlar bile referans kaynağı olabilir.

Eski Çalışanı Geri Almanın Dezavantajları

Eski çalışan geri almak dezavantajları da göz ardı edilmemelidir:

1. Ayrılma Nedeninin Devam Etmesi

Eğer çalışan kötü bir yönetici, düşük maaş veya sınırlı kariyer fırsatları nedeniyle ayrıldıysa ve bu sorunlar çözülmediyse, aynı problemler tekrar yaşanabilir.

2. Ekip Dinamiklerine Olumsuz Etki

Geri dönen çalışan, mevcut ekip üyelerinde “neden o geri alındı ama bize terfi yok?” gibi huzursuzluk yaratabilir. Özellikle daha yüksek pozisyon veya maaşla dönüyorsa bu sorun büyüyebilir.

3. Beklenti Yönetimi Sorunu

Boomerang çalışan, yeni deneyimlerinden dolayı farklı beklentilerle gelir. Şirket ise “eski haline dönmesini” bekleyebilir. Bu uyumsuzluk hayal kırıklığı yaratabilir.

4. Değişime Direnç

Eski çalışan, “eskiden böyle yapardık” mantığıyla yeni süreçlere direnç gösterebilir. Bu, özellikle şirket büyük değişimler geçirdiyse sorun olur.

5. İkinci Kez Ayrılma Riski

Bazı araştırmalar, boomerang çalışanların ikinci kez ayrılma oranının daha yüksek olduğunu gösteriyor. “Bir kez ayrılan, tekrar ayrılır” riski vardır.

6. Yeni Yeteneklere Fırsat Vermemek

Eski çalışanı geri almak, yeni, farklı bakış açılarına ve becerilere sahip adaylara kapıyı kapatabilir.

7. İtibar Riski

Eğer çalışan kötü bir şekilde ayrıldıysa (örneğin başka bir şirkete geçerken müşteri çaldıysa), geri alınması şirket kültürüne zarar verebilir.

Eski Çalışanı Geri Almak Doğru mu?

Eski çalışanı geri almak doğru mu sorusunun evrensel bir yanıtı yok. Karar, belirli kriterlere göre verilmelidir:

GERİ ALINMALI (Yeşil Işık):

• Çalışan mükemmel performans göstermişti
• İyi bir şekilde ayrıldı (profesyonel, zamanında bildirim)
• Ayrılma nedeni kariyer gelişimi, eğitim veya kişisel sebeplerdi
• Yeni beceriler ve deneyimlerle geri geliyor
• Şirket kültürüne uyumu mükemmeldi
• Mevcut ekip geri dönüşüne olumlu bakıyor
• Daha önce yaşanan sorunlar çözüldü

DİKKATLİ OLUNMALI (Sarı Işık):

• Performansı ortalamaydı
• Ayrılma süreci gergin geçti
• Ayrılma nedeni maaş veya yönetimle çatışmaydı
• Kısa sürede (3-6 ay) geri dönmek istiyor
• Ekip dinamiklerine etkisi belirsiz

GERİ ALINMAMALI (Kırmızı Işık):

• Kötü performans veya disiplin sorunları vardı
• Etik dışı davranış sergilemişti
• Köprüleri yakarak ayrıldı
• Müşteri veya çalışan çalmıştı
• Şirkete zarar verici davranışlarda bulunmuştu
• Olumsuz bir kültürel etki yaratmıştı

Karar Verme Kontrol Listesi:

1. Neden ayrılmıştı? Bu sorun hala var mı?
2. Performansı nasıldı? Kanıtlanabilir mi?
3. Nasıl ayrıldı? Profesyonel miydi?
4. Neden geri dönmek istiyor?
5. Yeni ne getiriyor? Hangi becerileri kazandı?
6. Mevcut ekip ne düşünüyor?
7. Daha iyi bir aday var mı?
8. Şirket kültürüne uyumu hala mümkün mü?

Geri Dönüş Süreci Nasıl Yönetilmeli?

Ayrılan çalışanı tekrar işe almak mantıklı mı sorusuna “evet” yanıtı verdiyseniz, süreci doğru yönetmek kritiktir:

1. Resmi Başvuru Süreci

Eski çalışana “arka kapıdan” fırsat sunmayın. Normal işe alım sürecinden geçmesini sağlayın. Bu, hem adaleti hem de ciddi olduğunuzu gösterir.

2. Şeffaf İletişim

Neden ayrıldığını ve neden geri dönmek istediğini açık şekilde konuşun. Beklentileri netleştirin.

3. Ekiple Paylaşım

Geri dönüş kararını ekiple paylaşın. Neden bu kararı aldığınızı açıklayın. Mevcut çalışanların kaygılarını dinleyin.

4. Yeni Bir Başlangıç

“Eski” çalışan muamelesi yapmayın. Değişen süreçler, kurallar ve beklentiler konusunda yeniden onboarding yapın.

5. İlk 90 Gün Planı

Net hedefler ve beklentiler belirleyin. İlk 90 günde ne başarması gerektiğini açıkça ifade edin.

6. Maaş ve Pozisyon Pazarlığı

Piyasa koşullarına ve çalışanın yeni becerilerine göre adil bir teklif sunun. Ancak mevcut ekipte dengesizlik yaratmamaya dikkat edin.

7. Mentorluk ve Destek

İlk aylarda bir mentor atayın. Değişen dinamiklere uyum sağlamasına yardımcı olun.

8. Performans Takibi

İlk 6 ay boyunca daha sık performans değerlendirmesi yapın. Sorunları erken tespit edin.

Kurumsal Alumni Programı Oluşturmak

Kurumsal alumni programı, eski çalışanlarla bağı koparmadan ilişkiyi sürdürmenin stratejik yoludur. Alumni network, gelecekteki boomerang çalışanlar için bir havuz oluşturur.

Alumni Programının Faydaları:

• Eski çalışanlar referans kaynağı olur
• İş bağlantıları ve ortaklıklar kurulur
• Marka savunucuları yaratır
• Potansiyel boomerang çalışan havuzu oluşturur
• Şirket kültürünü güçlendirir

Alumni Programı Nasıl Oluşturulur?

• LinkedIn Grubu: Eski çalışanlar için özel bir grup oluşturun
• Alumni Etkinlikleri: Yılda 1-2 kez buluşma organizasyonu
• Haber Bülteni: Şirket haberlerini eski çalışanlarla paylaşın
• Referans Programı: Eski çalışanların referans vermesini teşvik edin
• Kariyer Portalı Erişimi: Açık pozisyonları eski çalışanlara öncelikli gösterin
• Mentörlük Fırsatları: Eski çalışanları mevcut çalışanlara mentor yapın

Başarılı Alumni Programı Örnekleri:

• McKinsey & Company: Dünyanın en güçlü alumni ağlarından biri
• Google: “Xoogler” programı
• Deloitte: “Deloitte Alumni” platformu

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

1. Hukuki Konular

Rekabet yasağı sözleşmesi varsa kontrol edin. Eski çalışan başka bir firmada çalışırken müşteri veya ticari sır götürdü mü?

2. Referans Kontrolü

Eski çalışan olsa bile, son çalıştığı şirketten referans alın. Ne yaptığını ve nasıl ayrıldığını öğrenin.

3. Gerçekçi Beklentiler

“Eski günlere” dönüş beklemeyin. Hem şirket hem de çalışan değişmiştir. Yeni bir ilişki kurun.

4. Adil Muamele

Boomerang çalışana özel ayrıcalık tanımayın. Mevcut çalışanlar bunu haksızlık olarak görebilir.

5. İletişim Planı

Geri dönüşü tüm şirkete nasıl duyuracağınızı planlayın. Mesajınız pozitif ve tutarlı olmalı.

6. Exit Interview Verilerini Kullanın

Çalışan ayrılırken neler söylemişti? O sorunlar çözüldü mü? Exit interview notlarını gözden geçirin.

7. Deneme Süresi

İlk 3-6 ay deneme süresi uygulayın. Her iki taraf için de bir güvenlik ağı oluşturun.

Sıkça Sorulan Sorular

Boomerang çalışanlar, modern iş dünyasının artan bir trendi. Eski çalışan geri dönüşü, doğru koşullarda hem işveren hem çalışan için kazan-kazan durumu yaratabilir. Ancak sürecin dikkatli yönetilmesi, net kriterlerin belirlenmesi ve gerçekçi beklentilerin oluşturulması şarttır. Unutmayın: Her ayrılış bir son değil, belki yeni bir başlangıcın habercisidir. Önemli olan köprüleri yakmadan, profesyonel ilişkileri koruyarak ayrılmak ve geri dönüş için kapıyı açık bırakmaktır.